Меню сайта
Форма входа
Категории раздела
| Разработки и статьи учителей [55] |
|
Материалы кафедры
[6]
Материалы кафедры общей и прикладной психологии КазНПУ им. Абая
|
| В помощь школьному психологу [46] |
| Родительский клуб [20] |
|
Конкурс на тему «Межнациональная толерантность в современной казахстанской школе»
[0]
Конкурс на тему «Межнациональная толерантность в современной казахстанской школе»
|
Наш опрос
Облако тегов
Порекомендуй другу
Поиск
Друзья сайта
Наш баннер
Нас считают
Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Translate this pag
Казахский язык
| Главная » Статьи » В помощь школьному психологу |
Әдістеме
| Сызықтың бөлінуі, өшіріліп қалған бөлшектер, қалып қалулар, ерекше көңіл аударарлық штрих жүргізу – дау – дамай өрісі. Түймелер, белбеудің басы, сызылған, тік фигураның өсі, қалталар - тәуелділік. Ашық, жеңіл, қатты сызықтардың комбинациясы, қолдағы саусақтардың үлкен болуы, көздер, саусақтар, шаш ерекше көңіл аударарлықтай. Аяқтарын кең қойған дене тұрыстары – дөрекілік, мейірімсіздік. Сызық, басу, штрих жүргізу, орналастыру. Иілген сызықтар аз, үшкір бұрыштар көп – агрессивтілік, нашар бейімделушілік. Дөңгелектенген сызықтар – нәзіктік. Сенімді, ашабыржу, ық және жеңіл сызықтардың комбинациясы – дөрекілік, мейірімсіздік. Ашық емес, анық емес сызықтар – қорқақтық, жасқаншақтық. Қайратты, нақты сызықтар – қайсарлық, қауіпсіздік. Жіңішке, ұзартылған сызықтар – күштену. Үзілмейтін, сызылған контур, фигураны көмкеріп тұрған – оңашалау. Эскизді контур – абыржу, жасқаншақтық. Контурдың үзілуі (ажырауы) – дау – дамай өрісі. Асты сызылған сызық – абыржу, қорғанышсыздық. Дау – дамай өрісі. Регрессия (әсіресе асты сызылған нәрсеге). Тіс тәрізді, түзу емес сызықтар – батылдану, өшпенділік. Нақтылы қатты сызықтар - амбициялар, ұмытулар. Ашық сызық – дөрекілік. Қатты қысым – қайраттылық, өз дегенінде тұру.Үлкен күштену. Жеңіл сызықтар – қуаттылықтың жеткіліксіздігі. Жеңіл қысым төменгі энергетикалық ресурстар, шырмалушылық (еркіндігі жоқ). Қысыммен сызылған сызықтар – агрессивтілік, өз дегенінде тұрушылық. Түзу емес, бірдей емес жуанданған сызықтар – циклотимиттілік, импульсивтілік, тұрақсыздық, қорқыныш, қорғанышсыздық. Өзгермелі қысым (жуанданған сызық) – эмоцияның тұрақсыздығы, тұрақсыз көңіл – күй. Штрихтардың ұзындықтары. Егер пациент қозатын болса, штрихтар қысқарады. Егер жоқ болса ұзарады. Түзу штрихтар – қыңырлық, өз дегенінде тұрушылық, табандылық. Қысқа штрихтар – импульсивтілік қимыл. Бірқалыпты штрих жүргізу – сезімталдылық, жан ашу, раскованность. Қысқа, эскизді штрихтар – абыржу, сенімсіздік. Штрихтар бұрышталған, шырмалған – күштену, тұйықтық. Көлденең штрихтар – елеске көңіл аудару, жұмсақтық ( әйелге тән қасиет ), әлсіздік. Анық емес, әртүрлі, өзгермелі штрихтар – қорғанышсыздық, қажырлықтың жеткіліксіздігі және өз дегенінде тұрушылықтық. Тік штрихтар – қыңырлық, өз дегенінде тұрушылық, батылдық, гиперактивтілік. Оңнан солға қарай штрих жүргізілген – интроверсия, оқшаулау. Сызықтар солдан оңға қарай – мотивацияның бар болуы. Өзінен қарай штрих жүргізілген – агрессия, экстраверсия ( ең жақсы пікір ). Өшіру – уайымдаушылық, сақтанушылық. Жиі өшіру – батылсыздық, өз - өзіне көңіл толмаушылық. Қайта салудағы өшіру ( егер қайта салғанда алдынғысынан да жақсы болса ) – бұл жақсы белгі. Өшірген суреттің бұзылып, нашарлауы – күшті эмоциялық әсердің болуы, салынып жатқан обьектіге немесе ол субьект үшін нені білдіретіндігінде. Өшіру қайта салу мүмкіндігі үшін емес ( түзету ) – ішкі дау – дамай немесе осы бөлшекпен дау – дамай ( немесе ол не білдіретіндігімен ). Үлкен сурет – сабырсыздық, мансап құмарлыққа, менменділікке бейім болу. Кішкентай фигуралар – үрей, эмоциялық тәуелділік, жайсыздық пен шырмалушылықтың (еркіндік жоқтың) сезімдері. Өте кішкентай фигура өте жіңішке сызығымен – шырмалушылық (еркіндік жоқтың), өзін төмен бағалаушылық пен мәнсіздіктің сезімдері. Симметрияның жеткіліксіздігі – қорғанышсыздық. Парақтың шеті, сурет тура парақтың шетінде орналасқан – тәуелділік, өз- өзіне сенбеушілік. Сурет бүкіл парақты алып жатыр – елесте өзін жоғарылату компенсаторлығы. Бөлшектер. Бұл жерде олардың білімдері маңызды, өмірдің нақты практикалық жағдайларына бейімделулері. Зерттеуші мынана ескеруі керек: субьектінің заттарға қызығушылығының деңгейі қандай, шындықтың деңгейін ол қалай қабылдайтындығын, ол оларға қандай мәнділікті беретіндігін; Осы бөлшектерді бір жинаққа қосу әрекеті. Маңызды бөлшектер.Субьектінің суретіндегі маңызды бөлшектедің жоқтығы, бізге мәлім қазіргі мен өткендегі орташа немесе тым жоғары интеллектпен сипатталуы, жиі интеллектуалдық деградацияны немесе қатаң эмоциялық бұзылуларды көрсетеді. Бөлшектердің жетіспеушілігі - өзіне тиым сала алмаушылық, барлық жағдайды дұрыстаудың қажеттілігін көрсетеді, қоршаған ортаға деген шамадан тыс қамқоршылдық. Бөлшектердің мінездемесі ( маңызды, маңызды еместілігі және біртүрлілігі) спецификалық сезімталдықты анықтауға көмектеседі. Бөлшектердің артық екі еселенуі – субьект адамдармен тактикалық және пластикалық қарым – қатынасқа үсе алмайды. Нақтылаудың жетіспеушілігі – тұйықтыққа деген тенденциялар. Аса кінәмшіл нақтылау – шырмалғыштық, педанттылық. Үйден хабардар болу (үй жайлы білу). Суретті критикалық бағалауға қабілеттілігі, егер оның қателерін сынауға сұраныс болса – шынайлықпен қарым – қатынастың жоғалмауының белгісі. Тапсырманы аз мөлшердегі қарсылықпен қабылдауы – бастамы жақсы, бірақ оның соңынан шаршаңқылық пен суреттің бөлінуі ( тоқтатылуы ) ере жүреді. Суреті үшін кешірім сұрау – жеткіліксіз сенімділік. Суретті салу барысында оның шапшаңдылығы мен өнімділігі азаяды – тез әлсірегіштік. Суреттің аталуы – экстраверсия, қолдаудың қажеттілігі. Тиын санағыштық. Суреттің сол жақ бөлігінің асты сызылған - әйел жынысымен теңестіру ( ұқсастыру ). Қиыншылықтарға қарамай, жігермен сурет салуда – жақсы болжам, қуаттылық. Қасарысу, сурет салудан бас тарту – проблемасын жасыру, өзін ашуды қаламау. Ағаш. К. Кох бойынша талдау К. Юнгтың жағдайынан шығып отыр ( ағаш – тұрған адамның белгісі ). Тамыры – ұжымдық, санасыздық. Сабағы – импульстар, инстинктер, алғашқы арнайы сатысы. Бұтақтары – пассивтілік немесе өмірге қарсы тұру. Суреттегі ағашты талдағанда, оның ылғидағы мұрасы ( тамыры, сабағы және бұтақтары ) және әдемілеп тұратын элементтері ( жапырақтар, жемісі, әсем көрінісі ) болады. Жоғарыда айтып кеткендей, К. Кохтың талдауы негізінен патологиялық белгілерді шығаруға және психологиялық дамудың ерекшеліктерін анықтауға бағытталған. Біздің көзқарасымыз бойынша, талдау кезінде қарсыластық кездеседі, сонымен қатар кейбір түсініктерді пайдалану кезінде, нақтылауда кейбір қиыншылықтар туындайды. Мысалы, келесі белгілерді талдағанда «дөңгелектелген ағаштың басы», «қуаттылықтың жеткіліксіздігі», «қалғу», «қалғып отыру» және лезде «байқағыштық қабілеті», «елестің күштілігі», «жиі өтірік айтқыш» немесе «жеткіліксіз шоғырлану» - ненің? Бұл түсініктің артындақандай шынайылық тұр? Ол белгісіз болып қалады. Сонымен қатар белгілерді талқылауда, ол үйреншікті анықтамаларды пайдаланудан құралады. Мысалы, «бастық», «қоқаюшылық», «лепірмелік», «жалпақ», «пасық», «ұсақ», «алыс емес», «қылымсу», «сайқалсу», «тәкаппарлық», «астарлылық», «жалғандық» және лезде «конструктивтілік қабілеті», «систематикаға бейімділігі», «техникалық дарындылық»; немесе «өзіндік дисциплина», «өзін басқару», «тәртіптілік» - «қоқаюшылық», «менмендік», «қатыссыздық», «немқұрайлылықпен» байланыстырады. Біз көңілімізді мынаған аударғымыз келеді, қалыпты жағдайдағы адамдармен қарым – қатынаста психологиялық кеңес беру кезінде осындай эпитеттерді айту мүмкін еместігіне. Бұл жағдайда біз талдаудың келесі түрін ұсынамыз, ол туралы қазіргі әдебиеттерде жазылған, біздің ойымызша оны күнделікті психологиялық кеңес беру практикасында қолдануға болады. Жер парақтың оң жағына қарай көтерілген – жалын ( албырт ), ынта. Жер парақтың оң жағына қарай түсірілген – күштің кемуі, ұмтылудың жеткіліксіздігі. Тамырлар. Тамырдың сабақтан кіші болуы – жабық тұрған, тығылып тұрған нәрсені көруді қалау ( көргісі келуі ). Тамыры сабақпен бірдей – үлкен күшті әдістік, тіптен енді поблеманы көрсететін. Тамырдың сабақтан үлкен болуы – интенсивті әуестік, қорқынышты шақыруы мүмкін. Тамырлар сызықпен белгіленген – құпияда сақталған нәрсеге, балалық іс - әрекет қатынасы. Тамырлар екі сызық түрінде – шынайылықты бағалаудағы ақылдылықпен айырмашылығын білудің қабілеттілігі; осы тамырлардың формасының әртүрлілігі өмір сүргісі келумен байланысты болуы мүмкін, белгісіз немесе жақын қоршаған ортадағы кейбір тенденциялардың басымдылығы немесе көрсетілуі. Симметрия – сыртқы әлеммен жақсы қарым – қатынаста екенін көрсетуге ұмтылу. Агрессивтілікті ұстауға ашық көрсетілген тенденция ( Амбивалиттілік ) сезімдердің қатынасының позициясын таңдауға ауытқушылықтар, амбивалиттілік, ішкі дау – дамайдың негізі болуы мүмкін. Тоқтатылған моральдық мәселелер. Парақта орналасуы екі жақты - өткенге көңіл бөлу, суретте не бейнеленгеніне, сол сияқты өзінің қылығына. Екі еселенген қалау: қоршаған орта рамасындағы тәуелсіздік пен қорғаныш. Орталық позиция – қоршаған ортамен келісім мен тепе – теңдікті табуды қалауы. Қылықтарға сүйенетін қатаң және міндетті қажеттіліктерді көрсетеді. Солдан оңға қарай орналасуы – сыртқы әлемге, болашаққа деген бағыттылық ұлғаяды. Беделдік үшін сүйеніштік қажеттілігі; сыртқы әлеммен келісімнің ізденістері; атаққұмарлық, өзін басқаларға байлауға ұмтылу, тасталып кеткендікті сезіну, мінез – құлығында ауытқушылықтар болуы мүмкін. Жапырақтардың формасы. Ағаштың басының домалақ болуы – шаттық билегендік, эмоционалдық. Жапырақтағы домалақтар – жұбататын және сый беретін сезінулерді іздеу, тасталып кеткендік және көңіл қалушылық сезімдері. Бұтақтары салбыраған – ер жүректіліктің жоқтығы, күш салудан бас тарту. Бұтақтары жоғары қараған – ынта, екпін, билікке ұмтылу. Бұтақтары жан – жаққа қараған - өзін сендірудің, қарым – қатынастардың, өзіндік оянудың, әбігерліктің ізденісі, қоршаған ортаға деген сезімталдығы оған қарсы тұрмайды. Торлы жапырақ, азды – көпті қалың – проблемалық жағдайлардан қашудағы үлкен немесе кіші ептілік. Қисық сызықтардан құралған жапырақ – қабілеттілік, қоршаған ортаны ашық қабылдау. Бір суреттегі ашық және жабық жапырақ - әділдіктің ізденістері. Жабық жапырақ - өзінің ішкі әлемін балалық жолмен қорғау. Жабық қалың жапырақ – білінбейтін агрессивтілік. Жапырақтың бөлшектері, барлығымен байланысты емес – толық құбылыстың мінездемесі ретінде аз мағыналық бөлшектерді қабылдайтын, пікірлер. Бұтақтар сабақтың бір жерінен шыққан – қорғаныш іздеудің балалық түрі, жеті жасар балаға бұл – норма. Бұтақтар бір сызықпен салынған – шынайылықтың жағымсыз жақтарынан қашуы, оның өзгеруі және әдеміленген болуы. Жуан бұтақтар – шындықты жақсы ажырата білу. Петельки, жапырақтар - өзінің жарқындығын пайдалануды қалайды. Жапырақтағы иректер – қауіпсіздік және тұйықтық. Торлы жапырақ – жағымсыз сезінулерден қашу. Өрнекке ұқсас жапырақ – нәзіктілік, жылы шырайлылық, жарқындылық (әсемдік ). Пальма - тұрғылықты жерін өзгертуге ұмтылу. Бұтағы салбыраған тал – албырттық пен қуаттылықтың жеткіліксіздігі, жағымды қатынастарды іздеуге және мықты тірекке ұмтылу; өткенге және болғын шақ тәжірибесіне оралу; шешім қабылдаудағы қиыншылықтар. Қараю, штрих жүргізу – күштену, уайымдаушылық. Қарайған сабақ – ішкі уайым, күмәнданушылық, тасталып қалудың қорқынышы, жасырылған қорқыныш. Сабақ ( дің ) – анасына ұқсағысы келу, барлығын сол сияқты істеу немесе әкесіне ұқсағысы келу, онымен күшпен сынасып көру, сәтсіздік рефлекциясы. Дің ( сабақ ) сынған күмбез формасында – сыртқы күштеудің ащы сезімталдығы және оған қарсы тұра алмаушылық. Жапырақтағы бөліп тұратын сызық – пассивтілік, жұмсақтық, көнгіштік. Бір сызықты дің ( сабақ ) – заттарға шынайы көзбен қараудан бас тарту. Діңі ( сабақ ) жіңішке сызықтармен салынған, ағаштың ұшар басы жуанмен - өзін сендіре алады және емін – еркін әрекет ете алады. Жапырақ жіңішке сызықтарымен – нәзік сезімталдық, иланушылық. Сабақ қысылған сызықтарымен – шешім қабылдағыштық, активтілік, өнімділік. Сабақтың сызықтары түзу – ептілік, тапқырлық, уайымдататын фактілерде тұрып қалмайды. Сабақтың сызықтары қисық – активтілік, уайымдаушылық және бөгеттен шыға алмай қалушылық ойларымен тоқтатылған. «Вермишель» - қиянат ету үшін арналған тұйықтық тенденциясы, елемеген шабуылдар, жасырын қатты ашу. Бұтақтар сабақпен байланыспаған – шынайлықтан қашу, оның қалауларына сәйкес келмеуі, одан арман және ойынға қашып кету әрекеті. Сабақ ашық және жапырақтармен байланысқан – жақсы интеллект, қалыпты даму, өзінің ішкі әлемін сақтап қалуға ұмтылу. Сабақ ( дің ) жерден жұлынған – сыртқы әлеммен қатынастың жеткіліксіздігі, күнделікті және рухани өмірі арасындағы байланысы нашар. Сабақ ( дің ) аяқ жағынан шектелген – бақытсыздықты сезіну, қолдау іздеу. Сабақ ( дің ) аяғына қарай кеңейеді - өзінің ортасынан сенімді орынды іздеу. Сабақ ( дің ) аяғына қарай жіңішкереді – ортада қауіпсіздікті сезіну, бірақ ол қалаған сүйемелдеуді бермейді; тынышсыз әлемде өзінің «менін» бекітудегі оңашалау және ұмтылу. Ортақ биіктік – парақтың төменгі бөлігі – тәуелділік, өзі - өзіне сенудің жетіспеушілігі, билікті компенсаторлы қиялдау. Парақтың төменгі жартысы – аз мөлшерде көрсетілген тәуелділік, жасқаншақтық. Парақтың үш бөлігі – ортаға жақсы бейімделу. Парақ толығымен пайдаланылған – байқалып қойғысы келеді, басқаларға сену, өз - өзіне сенушілік. Жапырақтың биіктігі ( парақ 8 бөлікке бөлінеді ). 1/8 – рефлексия мен контрольдің жеткіліксіздігі. 4 жастағы балаға қалыпты жағдай. 1/4 - өзінің тәжірибесін түсіну және өз қимылдарына тежеу қою қабілеттілігі. 3/8 – жақсы контроль және рефлексия. 1/2 – интериоризация, үміттер, компенсаторлы қиялдар. 6/8 – жапырақтың биіктігі интеллектуалдылық даму мен рухани қызығушылықтың тәуелділігінде болады. 7/8 – жапырақ парақтың барлық жерін дерлік алып жатыр – қиялға қашу. Бейнелеудің манерасы. Үшкір шың ( басы ) – қауіп – қатерден қорғанады, шынайы немесе жалған, өзіндік ұмтылу болып қабылданады.; Басқаларға әсер етуді қалау, шабуыл жасайды немесе қорғанады, қатынастағы қиыншылықтар; Толымсыздық сезімін орнына келтіргісі келеді, билікке ұмтылу; Тасталып кеткен нақты сезіміндегі нақты жағдай үшін қауіпсіз жер іздеу, мейірімділіктің қажеттілігі. Ағаштардың көп болуы ( бір парақта бірнеше ағаштың болуы ) – баланың іс – қимылы, сыналушы берілген инструкция бойынша жүрмейді. | |
| Просмотров: 1907 | Рейтинг: 2.0/1 |
| Всего комментариев: 0 | |